Intuïtief eten

Tegenwoordig wordt er regelmatig met deze term naar ons hoofd gegooid, maar wat is het nu eigenlijk en welke principes worden er toegepast?

Intuïtief eten bestaat uit 10 basisprincipes, hieronder worden ze kort even toegelicht. 

Basisprincipe 1: zet de dieetbril af

Voor veel mensen is diëten een manier om met het leven om te gaan, om de tijd te doden of om een gevoel van controle te krijgen. Hoe vaak vielen jouw diëten samen met moeilijke periodes of grotere veranderingen in je leven?

Niet diëten kan eng zijn en dat is normaal, zeker wanneer het lijkt of iedereen in je omgeving een dieet volgt. 

Enkele veel voorkomende angsten weerlegd: 

• “Ik heb schrik dat ik veel ga eten als ik stop met diëten”

Diëten triggert juist vaak overeten. Het is moeilijk om te stoppen met eten als je jezelf dingen ontzegd, dat is een normale reactie op uithongeren. Als je lichaam merkt en erop vertrouwt dat het niet meer wordt uitgehongerd zal de drang naar overeten afnemen.

• “Ik weet niet hoe ik moet eten als ik geen schema volg.”

Intuïtief eten leert je te eten als reactie op innerlijke signalen die je eetgedrag sturen. 

• “Ik verlies controle.”

Een intuïtieve eter vertrouwt op zijn/haar interne signalen (zowel fysiek als emotioneel) en niet op externe factoren. 

Basisprincipe 2: respecteer je honger

Als je jouw lichaam niet voldoende voedt kan je een oerdrift tot overeten triggeren. Wanneer je het moment van extreme honger bereikt, gaan alle goede voornemens om beheerst en bewust te eten overboord. Leren om dit biologische signaal te respecteren vormt de basis voor het opnieuw opbouwen van vertrouwen in jezelf en in eten. 

Enkele redenen waardoor jij je hongergevoel kan zijn kwijtgeraakt: 

• Door honger te onderdrukken met bijvoorbeeld caloriearme dranken of koffie. Vloeistof zorgt ervoor dat je tijdelijk een vol gevoel hebt. 
• Door het hongergevoel te negeren wanneer je op dieet bent. 
• Door drukte en chaos is het heel gemakkelijk om niet op je hongergevoel in te gaan. Als dit vaak voorkomt kan het hongergevoel langzaam vervagen. 
• Je moet je veilig voelen om honger te hebben. Als je een traumatisch verleden hebt kan het zijn dat je opnieuw moet leren om voor jezelf te zorgen doormiddel van voeding. 
• Het ontbijt overslaan kan ervoor zorgen dat je hongergevoel afwezig blijft, toch is honger normaal. 
• Stress kan het hongergevoel tijdelijk blokkeren. 
• Als bepaalde basisbehoeften zoals voldoende slaap, vrije tijd of rust ontbreken kan dit het hongersignaal verstoren. 

De eerste stap om je hongergevoel te respecteren is ernaar luisteren. 

Basisprincipe 3: sluit vriendschap met eten

Stop de strijd met eten en geef jezelf onvoorwaardelijke toestemming om te eten. 

Als je een bepaald voedingsmiddel of de hoeveelheid hiervan enorm beperkt kan dit ervoor zorgen dat je hier enkel maar meer naar gaat verlangen. Het triggert cravings naar voedsel, obsessieve gedachten en zelfs dwangmatig gedrag. Wanneer je dit voedingsmiddel dan uiteindelijk toch eet zal je jezelf overeten als reactie op de restrictie. 

Ken jij “laatste-avondmaal-gevoel”? Dat gevoel van: “Nog een laatste keer”. Alleen al het idee dat eten zou kunnen worden verboden kan leiden tot overeten. 

Geef jezelf onvoorwaardelijke toestemming om te ten. Laat los dat bepaalde voeding goed is en andere slecht. Het is de bedoeling dat de keuze voor chocolade emotioneel gelijk wordt aan een keuze voor een appel. 

Basisprincipe 4: stuur de eetpolitie weg

De eetpolitie is een sterke innerlijke stem die je ontwikkelt door te diëten en de dieetcultuur waarin je leeft. Deze stem bepaalt of jij je goed of slecht gedraagt. De eetpolitie bezorgt je schuldgevoelens en voorkomt dat je naar je innerlijke signalen gaat luisteren. 

Voorbeelden van wat de eetpolitie kan zeggen: 

• Je kan geen honger hebben, je hebt net gegeten.
• Je kan dat broodje beter niet eten, het bevat te veel koolhydraten.
• Je hebt vandaag niet gesport dus je kan beter een kleinere portie eten.
• Laat dat tussendoortje liggen, het is nog geen tijd om te eten.

Stuur de eetpolitie weg en stop met dat zwart-wit denken. Grijs bevat een hele regenboog aan opties.

Basisprincipe 5: ontdek voldoening

Emotionele voldoening is even belangrijk dan een verzadigd gevoel te hebben. Wanneer je maaltijd je geen voldoening geeft kan het zijn dat je nog iets wil eten, ook al heb je eigenlijk voldoende gegeten. Door je voldaan te voelen na een maaltijd zal je nadien minder naar eten verlangen. 

Enkele tips:

• Vraag jezelf af wat je écht wil eten. 
• Geniet met al je zintuigen. 
• Eet bewust. 
• Vraag jezelf af of het na een tijdje nog steeds goed smaakt. 

Basisprincipe 6: voel je verzadiging

Leer opnieuw je verzadiging te voelen door onderstaande tips:

• Eet zonder afleiding.
• Neem een pauze tussendoor.
• Eet langzaam. 
• Je hoeft je bord niet leeg te eten.

Basisprincipe 7: wees lief voor je emoties

De dieetcultuur keurt emotioneel eten af, terwijl dat soms zeker mag. Een aperitiefhapje met vrienden is bijvoorbeeld gewoon heel gezellig.

Vaak is eten ook een copingmechanisme. Het wordt soms gebruikt om gevoelens te verdoven waardoor de connectie met je innerlijke signalen afneemt. Ook eten uit verveling of als beloning zijn veelvoorkomende redenen. 

Het kan zijn dat je door het eten misschien onmiddellijke emotionele troost ervaart, maar de negatieve golf van schuldgevoel die daarna volgt is sterk genoeg om het positieve effect volledig teniet te doen. Vervang schuldgevoelens door gevoelens van zelfcompassie, wees nieuwsgierig naar je onderliggende problemen en zoek manier om ze te begrijpen en hiermee om te gaan. 

Stel jezelf volgende vragen bij emotioneel eten:

• Heb ik biologische honger?
• Wat voel ik? (Neem een time-out)
• Wat heb ik nodig? Wat is mijn onvervulde behoefte?
• Wat heb ik nodig? Wil je alsjeblieft? Vaak is het antwoord vaak hulp van een ander.

Basisprincipe 8: respecteer je lichaam

Het is belangrijk je genetische blauwdruk te accepteren. Een persoon met schoenmaat 40 kan ook niet verwachten in een maat 38 te passen. 

Je lichaam respecteren betekent het met waardigheid behandelen en de intentie hebben om in de basisbehoeften van je lichaam te voorzien. Wanneer je jezelf constant neerhaalt (al dan niet omwille van je uiterlijk) wordt het moeilijk om je lichaam te respecteren. Het is verrassend hoe vaak we worden getriggerd om over ons lichaam te piekeren.

Wees realistisch. Als afvallen of het behouden van je gewicht vereist dat je op rijstwafels en water leeft terwijl je urenlang sport, dan is dat een flinke waarschuwing dat je doel niet realistisch is. 

Basisprincipe 9: beweging – voel het verschil 

Veel mensen zien beweging als iets dat ze “moeten” doen. Je weet dat het goed is voor je gezondheid, maar het is een opgave. Doordat de maatschappij een enorme aandacht richt op ons uiterlijk wordt lichaamsbeweging iets dat we “moeten” doen. Dit is ook de reden waarom het vaak moeilijk is. Vergeet fanatieke lichaamsbeweging en word gewoon actief. Ervaar wat het met je lichaam doet. Heb je meer energie? Slaap je beter? 

Focus op hoe het voelt in plaats van op hoeveel kcal je verbrand.

Basisprincipe 10: eer je gezondheid

Maak eetkeuzes die je gezondheid respecteren én je een goed gevoel gegeven. Je hoeft niet perfect te eten om gezond te zijn. 

Gezond eten is het hebben van een gezonde balans in voedingsmiddelen en een gezonde relatie met voeding. Wanneer je een gezonde relatie met voeding hebt ben je niet goed of slecht op basis van je eetkeuzes. Natuurlijk hebben een appel en een appeltaart andere voedingswaarde. Het betekent dat alle voedingsmiddelen emotioneel dezelfde waarde hebben.

Jolien vertelt je niet wat jij moet eten, ze geeft je wel meer informatie als jij meer wil weten over voeding.